Conform het regeerakkoord is de minister van Financiën van plan het elektronische uitreiken en ontvangen van facturen verplicht te stellen voor een grote meerderheid van de btw-plichtigen. Daarvoor is een aanvraag nodig tot afwijking van de artikelen 218 en 232 van de btw-richtlijn bij de Europese Commissie, iets waarover is overlegd tussen de diensten van de FOD Financiën en die van de Europese Commissie. Op basis van het overleg is gebleken dat de verplichting tot elektronische facturering moet worden vervolledigd met een systeem van elektronische rapportering. Die rapporteringsverplichting zal er niet alleen voor zorgen dat de btw-kloof vermindert, maar zal ook een belangrijke administratieve vereenvoudiging voor ondernemingen betekenen via de opheffing van de verplichte jaarlijkse lijst van btw-plichtige afnemers.
De maatregelen inzake e-facturering (e-invoicing) en elektronische rapportering (e-reporting) liggen in het verlengde van een voorstel van de Europese Commissie. De dubbele verplichting zal daadwerkelijk een positief effect hebben op de btw-kloof, die erdoor zal verkleinen. Andere maatregelen of initiatieven om die kloof te dichten worden momenteel voorbereid of gefinaliseerd. Enkele initiatieven zijn: de versterking van de btw-controles en investeringen in de opleiding van btw-controleurs, de versterkte controle van de teruggaaf van btw-tegoeden, de toepassing van 6 % voor afbraak en heropbouw, de versterking van de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen verschillende bevoegde administraties van de FOD Financiën, een verbeterde internationale gegevensuitwisseling en de digitalisering van tickets en kassatickets. Voorts is er de automatisering van de btw-ketting. Een laatste initiatief is de omzetting van de Europese richtlijn met betrekking tot nieuwe informatieverplichtingen voor betaaldienstverleners.
In het Europees ViDA-voorstel is ten aanzien van het formaat van de structurele elektronische facturen bepaalt dat EU-lidstaten die de verplichting opleggen om dergelijke facturen uit de reiken, deze facturen moeten aanvaarden wanneer ze zijn uitgereikt overeenkomstig de Europese standaard die is vastgelegd in Richtlijn 2014/55/EU. De teksten met betrekking tot e-invoicing in een B2B-context maken deel uit van het voorstel inzake de eerste fase van de brede fiscale hervorming en worden momenteel besproken in de schoot van de regering. Het ViDA-voorstel beperkt zich vooralsnog tot een loutere verwijzing naar de Europese standaard die momenteel betrekking heeft op de semantiek en de syntax van de facturen en niet op de verzendingswijze. Het voorstel maakt op dat punt dus geen keuze. Zonder dat het mogelijk is voorafnames te doen op het verdere verloop van de onderhandelingen in de Ecofinraad met betrekking tot het ViDA-voorstel, moet worden vastgesteld dat dit specifieke punt momenteel aanleiding geeft tot aanzienlijke discussies. Het is derhalve niet onmogelijk dat op dit punt nog stappen zullen worden gezet, ook al kan nu nog niet worden aangegeven wat daarvan het concrete eindresultaat zal zijn. De minister van Financiën is voorstander om de verzendingswijze van gestructureerde elektronische facturen te stroomlijnen, zodat ook op dat vlak een maximale interoperabiliteit wordt verzekerd. Het PEPPOL-netwerk dat ook reeds in België wordt gebruikt, lijkt terzake in elk geval alle nodige kenmerken te hebben om dit te verzekeren. De wijzigingen die door de Europese Commissie worden voorgesteld inzake de btw-regels met betrekking tot facturering, zouden volgens het voorstel in werking treden op 1 januari 2024. Dergelijke datum van inwerkingtreding wordt bij de publicatie van het voorstel evenwel bij wijze van inschatting opgenomen door de dienst van de Europese Commissie, rekening houdend met de relatief snelle goedkeuring van het voorstel. Het ViDA-voorstel bevat drie aparte luiken, met name de elektronische facturering en rapportering, de platformeconomie en de unieke identificatie van btw-doeleinden binnen de Europese Unie. Het verloop van de onderhandelingen binnen de Ecofinraad doet vermoeden dat het enige tijd zou kunnen duren vooraleer tussen de EU-lidstaten overeenstemming kan worden bereikt over alle luiken van het voorstel. In het kader van de wijziging van de btw-reglementering die de beleidscel en de Administratie voorbereiden, zal in elk geval de nodige aandacht wordt besteed aan het feit dat alle ondernemingen, met een bijzondere bekommernis voor kmo’s, de nodige tijd moeten krijgen om zich te kunnen voorbereiden op het uitreiken van gestructureerde elektronische facturen (Kamer, Mondelinge vraag, Commissie voor de Financiën en Begroting, 8 maart 2023, Integraal Verslag, COM 1022, 22).
